مشخصات گیاه انجیر 

اندام مورد استفاده: برگ و میوه

مشخصات گیاه: درختی است که بابرگ‌های پهن، بزرگ و پنجه‌ای شکل. میوه انجیر از نظر گیاه‌شناسی محفظه‌ای گیاهی است که گلهای نر و ماده در درون آن واقع شده‌اند و موقع رسیدن میوه، دنبالۀ گل‌های ماده و کاسۀ گل و قسمت تحتانی آن گوشتی ضخیم و خوردنی می‌شود. تکثیر انجیر از طریق خوابانیدن شاخه‌های آن انجام می‌گیرد‌.

خواص درمانی: مقوی نیروی جسمی، دارای طبیعت گرم، نیروزا، رفع کننده خشونت سینه، درد سینه، سرفه، خنک کنندة قلب، ملین ملایم، مسکن حرارت و تشنگی و رفع کننده ورم طحال، مفید در معالجه بواسیر.

محققان آنزیمی را در انجیر به نام فیین کشف کرده‌اند که در هضم غدا کمک می‌کند. اخیراً نیز یک ماده شیمیایی ضد سرطانی از انجیر جدا کرده‌اند که این ماده در مورد تومورهای بدخیم انسان اثرش خیلی بیشتر و محسوس‌تر از تومورهای بدخیم موشهای مورد آزمایش بوده است.

ترکیبات شیمیایی:

میوه: فیین، مالیک اسید، کاروتن، مواد ازته، مواد قندی، پروئوز، آمینواسید، تایروزین، کراوین، آنزیم لیپاز، پروتئاز، سروتی نیک اسید.

مواد معدنی: کلسیم، آهن، فسفر و... ویتامین A، تیامین، رایبوفلاوین دیناسین

برگها: برگاتین، پیسین، ماده تلخ فیکوسین، اوره آز، پاپائین، تایروزین، نوعی گلوکوزید، روتین که حاوی گلوز

طریقه مصرف:

میوه انجیر:

انجیر نیروزا، مقوی نیروی جسمی، کمک کننده به هاضمه، ملین و تسکین دهندة تشنگی و حرارت است.

دمکردة میوه انجیر:

اگر مقداری انجیر را با شنبلیله دم کرده و در چند نوبت به طور منظم مصرف نمائید، برای رفع خشونت سینه، سرفه و دردسینه مفید است.

محلول غرغره:

برای رفع ورم حلق، 50 گرم انجیر زرد را به مدت 15 دقیقه در نیم لیتر شیر بجوشانید، سپس محلول را صاف کرده و در صورت تمایل آن را شیرین کنید. اگر این محلول را برای رفع ورم های حلق، به طور مرتب غرغره نمائید بسیار مفید است.

قهوه انجیر:

مقداری انجیر را بو داده و بسائید و به صورت قهوه در آورید. این قهوه برای سیاه سرفه، برونشیت، ذات الریه حاد و نزله تجویز می‌شود.

انجیر یا میوه بهشتی:

در قرآن کریم، از انجیر تعریف شده حتی به آن قسم خورده شده است. و این کلام آسمانی، ارزش انجیر را نشان می‌دهد.

چه بسا کسانی که در زمستان انجیر را خیسانده و برای اشتها به کودکان خود می‌دهند. دانش پزشکی به همه این مطالب و تجربیات صحه می‌گذارد و این واقعیات را از نظر علمی تأیید می‌کند که انجیر میوه با ارزشی است و از لحاظ تأمین سلامتی برای همه ضروریست.

وجود مقدار زیادی فسفر این حقیقت را نشان می‌دهد که انجیر در پرورش هوش و حافظه بسیار مفید است. سرشار بودن انجیر از پتاسیم، تأمین کنندة سلامتی کودکانِ ضعیف و کم خون و بی اشتها است. وقتی بدانیم که گذشته از مواد زندگی و حیاتی، انجیر به مقدار کافی دارای ویتامین B₆ , B₂ ,B₁ ,A و ویتامین ث می‌باشد، آن وقت قبول خواهیم کرد که چرا در کتاب آسمانی ما این میوه این قدر مورد تجلیل قرار گرفته است. انجیر می‌تواند در بیماران مبتلا به نقرس و عدم کفایت کبد و رماتیسم مزمن مؤثر باشد.

روایات درباره مصرف انجیر

امام رضا (علیه السلام): "یشّد الغم و العظم"... انجیر، دهان و استخوان را محکم می‌کند.

(محاسن جلد (2)- ص 554 - مکارم الاخلاق- ص198- اصول کافی- جلد6- ص 358- طب الائمه - ص137)

امام رضا (علیه السلام): " هویجد للقولنج "... انجیر برای قولنج خوب است.

(همان)

امام باقر(علیه السلام) از امام علی(علیه السلام) نقل می‌کنند که فرمودند: انجیر را بخورید که برای قولنج نافع است. ولی گوشت ماهی را کم بخورید که بدن را از بین می‌برد و بلغم را زیاد می‌نماید و نفس روح را غلیظ می‌کند (همان).

امام (علیه السلام): " اکل الّتین یلین السدود و هو نافع لریاح القولنج "

خوردن انجیر، سده های بدن را نرم می‌کند و برای بادهای قولنج مفید است. بعد فرمود: شبها از آن کم بخورید.

دانشمندان طب می‌گویند: انجیر، مزاج را ملین می‌دهد و دمل های چرکین را درمان می‌کند. شیرابۀ آن را اگر به ریشۀ دندان بمالند درد را ساکن می‌کند.

دکتر جزایری می‌گوید: انجیر کبد را تقویت نموده، ورم طحال را سرد می‌نشاند و خوردن آن با گردو مقاومت بدن را در برابر سموم بالا می‌برد، بوی بد دهان را از بین می‌برد.

2) زیتون

" و شَجَرةَ... للآکلین "

و برایتان درخت زیتون که از کوه طور سینا بیرون می‌آید رویاندیم و از آن روغن به دست می‌آید و به مصرف طعام می‌رسد.

همه محققین معتقدند روغن زیتون بهترین روغن دنیا است. زیتون سبز 70 درصد و زیتون سیاه 73 درصد آب دارد.

در آیات سورة نور 35، انعام 99، انعام 141، نحل 11، عبس 21، مؤمنون 20، از زیتون یاد شده است.

پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم و سلم) می‌فرمایند: " کلوا الذیت و ادهنوا به فأنه من شجرة مبارکة "

« از روغن زیتون بخورید و با آن روغن مالی کنید که از درخت مبارک است

خواص میوه زیتون

اندام مورد استفاده: میوه، برگ، پوست درخت.

مشخصات گیاه: درختی است همیشه سبز و بدون خزان، دارای گونه های مختلف.

الف) olea europaeal: که همان زیتون معمولی است. درختی است بلند با برگهای متقابل چرمی کشیده، کناره برگ پیچیده، روی برگ سبز تیره با خالهای سفید و پشت برگ نقره ای مایل به زرد، گل‌های آن سفید و میوه آن تخم مرغی شکل است.

ب) Olea ferruginea: این درخت شباهت زیادی به زیتون معمولی دارد. با این تفاوت که برگهایش بزرگ تر و پشت برگها به رنگ قرمز است. این گونه زیتون در بلوچستان و ایرانشهر دیده می‌شود. زیتون اغلب در اوایل خرداد شروع به گل دادن می‌کند و میوه آن در آذر و دی ماه کاملاً رسیده و دارای رنگ تیره می‌باشد.

خواص درمانی:

برگ و میوه: کاهندۀ فشار خون، مقوی معده، اشتها آور، قابض، تسکین دهندۀ دردهای روماتیسم، نقرس، درد مفاصل، تب بر، ادرارآور، صفرابر، ضد دیابت " بهترین آن زیتون سبز است."

روغن زیتون: روغن زیتون به عنوان یک عامل ضد پیری و ضد سرطان، کمی ملین، یک عامل ضد انعقاد خون و انسداد شریانی، ضد برخی بیماریهای قلبی و کاهنده کلسترول و توتال خون، رفع کننده قولنج، دل پیچه، خارج کنندۀ کرم معده، خرد کنده سنگ مثانه، دفع کننده سنگهای صفراوی، رفع کننده یبوست مزمن، افزایش ترشحات ادرار، حیض، عرق، تسکین دهنده درد مفاصل، سیاتیک، وسرین می‌باشد.

در روغن زیتون، ترکیبات شیمیایی وجود دارد که تمایل خون به لخته شدن را متوقف می‌کند. از رسوب کلسترول در شریان جلوگیری می‌کند و برای پیشگیری از حمله‌های قلبی، حتی بعد از وقوع اولیه حمله برای جلوگیری از حملات بعدی قلب توصیه می‌شود.

ترکیبات شیمیایی:

مواد قندی، مواد تلخ، مواد رزینی، موم، تانن، اسید گالیک، گلوکوزید، اولوروپیسین، لاکتون غیر اشباع، اولوروپتیک اسید و روغن که عمده در قسمت گوشت زیتون تشکیل می‌شود  مایعی است به رنگ زرد مایل به سبز، زلال چسبنده که شامل: اسید سیئولئیک، اسید والئیک، اولئین مخلوط با پاسمتین.

طریقه مصرف:

زیتون پرورده: خوردن زیتون پرورده با غذا، مقوی معده، اشتهاآور و قابض می‌باشد. ایجاد بی‌خوابی می‌کند، شهوت را زیاد می‌کند و اسراف در خوردن آن باعث کم خونی و لاغری می‌شود.

ماد میوه زیتون: این ضماد برای رفع پوسته شدن سر مناسب است.

عصاره زیتون: مصرف عصاره آبی رنگ زیتون، فشار خون را پائین می‌آورد.

جوشانده برگ زیتون: 20 عدد (50 گرم) برگ زیتون را شسته و در یک لیتر آب به مدت 15 دقیقه بجوشانید و صاف شدة آن را با مقداری قند مصرف نمایید (به مدت 15 روز) برای پائین آوردن فشار خون و نقرس و عوارض روماتیسم مفید است.

ضماد برگ زیتون: ضماد برگ زیتون برای ورمهای گرم چشم و التیام زخم سر که بر اثر بریدگی ایجاد شده باشد و هم چنین مخملك مناسب است. این ضماد مخلوط با عسل برای به تحريك (آماسی در بین ناخن ها ایجاد و سفید و چرکی می‌شود و به زبان انگلیسی whittow نامیده می‌شود)، نافع می‌باشد.

دمکرده برگ زیتون: 50 گرم از برگ ها را در یک لیتر آب دم‌ کرده و برای رفع تب فنجان میل نمایید. مضمضه با آب دمکردة برگ زیتون برای تسکین درد دندان مناسب است. شستشو با این دم‌کرده برای زخمهای مقعد و رحم نافع است.

صمغ درخت زیتون: این صمغ، مقوی ذهن و حافظه و قوی از کندر است. برای سرفه مزمن و اخراج بلغم و رفع رطوبت جراحتها (به صورت مرهم روی زخم ها گذارده می‌شود و موجب رویائیدن گوشت می‌شود) مفید است.

روغن زیتون: برای کاهش کلسترول خون یک قاشق از روغن زیتون را هر صبح میل نمایید.

موارد دیگر استفاده از آن را فقط نام می‌بریم: 1- زغال شاخه درخت زیتون، 2- روغن زیتون با سیر، 3- روغن زیتون و اسطوخودوس، 4- لوسیون جهت رفع شوره، موخوره، خشکی پوست، رفع چروک و...

(روغن زیتون معمولی: 73 درصد زیتون را اولین مخلوط با پالمیتین شکل می‌دهد بعلاوه دارای مقداری بسیار کم استئارین آراشیرین یک فیتوستدول و غیره است

زیتون در روایات:

امام رضا (علیه السلام) از پیروانش، از حضرت علی (علیه السلام) نقل کرده که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)  فرمود:

زیتـون را بخـور و آن را بر بدنت بمال؛ زیرا هـرکس آن را بخورد و با آن روغن مـالی کند، شـیطان چهل روز به آن

نزدیک نمی‌شود. (عیون الخبار ج2. ص42)

امام رضا (علیه السلام) از پدرانش نقل نموده که پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم و سلم)  فرمود: زیتون را داشته باشید، چون آن سره (زهره) را می‌شکافد، بلغم را می‌برد، پی ها را محکم می‌نماید، اخلاق را خوب می‌کند، نفس را پاک می‌گرداند و غم را می‌برد. (صحیفه الرضا. ص28 – عیون الاخبار. ج2. ص35)

امام صادق (علیه السلام) در مورد خوردن زیتون به "امّ هانی" چنین فرمودند:

در یک ظرفی آب و زیتون و نمک بریز و بخور. (صحیفه الرضا. ص 28 - عیون الاخبار. ج2. ص35)

امام علی (علیه السلام) فرمودند:

خانه کسی که که سرکه و زیتون در آن باشد، بی خورشت نیست که آنها خورشت پیامبران است.